Bijen en Hommels

De bijen zijn aan het uitsterven. De honingbijen zorgen voor bestuiving van de gewassen. Waardoor de vruchten zich kunnen ontwikkelen en daarna uit kunnen groeien tot voedzame planten. Als de bijen uitsterven, zullen nog vele andere dieren sterven. Dit betekent dat de volledige voedselvoorziening van de mens in gevaar komt. Het uitsterven van de bijen komt grotendeels door het gebruik van pesticide. Dit heeft grote gevolgen voor het ecosysteem en op de hele voedselvoorziening. Wanneer de bijen uitsterven hebben wij als mens nog maar een aantal jaren te leven. Dus help mee en red de bijen.

 

Uit recent onderzoek blijkt dat in 30 jaar tijd ongeveer 75 % van de insecten is verdwenen. Belangrijkste oorzaak naast het gebruik van pesticide, lijkt de intensieve landbouw. Deze laat maar heel weinig plek voor bloeiende bomen, planten en bloemen.

 

Cyclus van de bijen 

Elk bijenvolk heeft zijn eigen geur. De koningin verspreidt deze.Indringers worden zo direct herkend en verdreven. De Koningin legt de eitjes tijdens de zomerdagen. Ze legt wel 1500 tot 2000 eitjes per dag. Na drie dagen komen deze eitjes al uit. De bijtjes zien eruit als kleine wormpjes en heten nu nog larven. De larven eten heel veel en na 21 dagen is de larve een bij geworden. De jonge bij, bijt een gaatje in het afsluit dekseltje en klimt uit zijn kamer.

 

Bijen hebben een harig lichaam, met zes poten, vier vleugels en vijf ogen. Met haar voelsprieten die boven op haar kop zitten kan de bij ruiken.

 

 

Je hebt 3 verschillende bijen

• de Koningin
• de dar (mannetje) 
• de werkster

 

 

Uiterlijk

• De koningin is het grootste en heeft een lang achterlijf
• De dar is groter dan de werkster maar kleiner dan de koningin. Hij heeft ook grotere ogen om snel de Koningin te kunnen zoeken
• De werkster is het kleinste
• Alleen de vrouwtjes hebben een angel, hier kunnen ze mee steken. De dar heeft dus geen angel

 

 

De Koningin

De belangrijkste bij is de Koningin. De taak van de koningin is het leggen van eitjes en rusten. De werksters zorgen dat de Koningin haar voedsel krijgt. De Koningin van de bijen kan 3 tot 5 jaar oud worden.

Er leeft maar 1 Koningin in een korf. Als de werksters ontdekken dat de Koningin ziek of dood is gegaan kunnen de werksters er voor zorgen dat een larve uitgroeit tot Koningin. De larve die Koningin moeten worden, krijgt ander voedsel dan de andere larven. Dit noemt met Koninginnenvoedsel. Als de nieuwe Koningin geboren wordt, doodt ze de oude Koningin mocht deze nog niet gestorven zijn.

 

 

De werkster 

• Eerst is de werkbij schoonmaakster. Ze maken alle kamertjes schoon
• Als ze ouder zijn, worden ze voedsters. Ze geven de larven en de Koningin te eten
• Daarna bouwen ze nieuwe kamers, van was die de werkbijen afscheiden
• Als de werkbijen ouder zijn, worden ze bewaaksters. Ze bewaken de korf of bijenhuis
• In de zomer wapperen de vrouwtjes met hun vleugels om de korf / bijenhuis koel te houden
• Als de werkbij schoonmaakster, voedster en bewaakster is geweest, mag ze buiten eten gaan halen

 

De werksters hebben gedurende hun leven dus verschillende taken. De werkster leeft ongeveer 35-45 dagen. 

 

 

De Dar

De dar wordt geboren uit een onbevrucht eitje. Hij heeft grotere ogen en geen angel. De dar kan daarom geen eten zoeken en kan ook de andere bijen niet beschermen. De dar heeft als taak om de Koningin te bevruchten. Er zijn heel veel darren maar er kunnen maar 7 darren met de Koningin paren. Het paren gaat tijdens de paarvlucht, hoog in de lucht en duurt maar enkele seconden. Na het paren gaat de dar meteen dood. De dar wordt ongeveer 4 - 6 weken oud.

In de nazomer, wanneer er minder honing gehaald wordt en de darren niet meer nodig zijn, jagen de werksters de overgebleven darren de kas uit, of de darren worden door de werksters gestoken waardoor deze meteen sterven. Dit wordt de darrenslacht genoemd.

 

Zwermen

In het broedseizoen worden meer bijen geboren dan er sterven, de helft van de bijen gaat samen met de Koningin een eigen zwerm vormen. Ze vliegen weg en gaan op zoek naar een nieuwe plek om zich voort te planten. In zo'n zwerm zitten meer dan 10.000 bijen. De helft die achterblijft zorgt ervoor dat er een nieuwe Koningin geboren wordt.

 

 

Winter 

In de winter blijven de bijen binnen. De bijen stoppen met werken en kruipen dicht tegen hun Koningin aan. Ze slapen de hele winter en snoepen af en toe wat van de honing. Als ze gehouden worden door imkers dan krijgen ze ook suikerwater, zodat er meer honing over blijft voor de imker. In de lente worden ze weer wakker. En gaan dan weer hard aan het werk.

 

 

Imker 

Bijen worden in korven door de imker gehouden. In de bijenkorf zijn heel veel kamers in de vorm van een zes kant. Deze kamers worden cellen genoemd.  De imker kan de honing uit de bijenkorf halen. De imker heeft speciale kleding en een kap om zijn hoofd te beschermen. Zo kunnen de bijen hem niet steken. Die honing kunnen wij dan weer eten. Ook verzamelen sommige imkers bijenwas.

 

 

Honing

Honing werd al 4000 jaar geleden ontdekt door de Egyptenaren en gebruikt voor de behandeling van wonden en diverse kwalen.

 

 

Zo maken de bijen honing

• Bloemen maken stuifmeel en nectar
• De bij verzamelt de nectar in haar honingblaas
• In de bijenkorf zet de bij de nectar om in honing
• Deze honing kunnen wij dan weer eten 

 

 

Eigenschappen van Honing

Honing heeft een slijmoplossende werking en verzacht bij een zere keel. Daarnaast bevat  honing bacterieremmende eigenschappen. Boven de 40 graden gaan deze goede eigenschappen door verhitting verloren. Dus schep een lepeltje honing pas net voor het opdrinken in je kruiden) thee,

Insectenhotel maken 

 

Een bijenhotel kun je op diverse manieren en met verschillende materialen maken. Gebruik geen geverfde of geïmpregneerde houtsoorten.

 

Aan de slag

• Timmer een houten kastje van 40cm bij 50 cm en 10 cm diep. Maak een dichte achterkant dn een open voorkant en maak er ook een schuin dakje boven
• Begin onderin met wat dennenappels
• Gebruik daarna holle takjes van bijvoorbeeld riet of bamboe. Zorg dat alle buisjes een opening aan de voorkant hebben waar de bijen in kunnen klimmen
• Weer een laag dennenappels, en dan weer hole takjes
• Je kunt ook hout blokken gebruiken In de houtblokken boor je gaten van diverse diktes van 3 tot 10 mm in een kleine schuine hoek zodat het eventuele vocht eruit kan lopen. Boor de lengte het liefst zo lang mogelijk. Insecten houden van gladde wanden en dichte uiteinde, dus zorg  ervoor dat er geen bramen of houtsnippers aanzitten
• Maak van alle vulling een stevig geheel. Spijker aan de voorkant een stukje kippengaas zodat alles goed op zijn plek blijft zitten en de vogels geen materiaal er uit kunnen trekken
• Hang het bijenhotel in een boom of hang deze op aan een muur of schutting, met de openkant naar het zuiden gericht.en zorg dat de plek beschut is bij regen
• Spit een stuk grond om vlakbij deze plaats zodat de bijen zand en/of klei kunnen gebruiken om hun nest te bouwen

 

 

Maak een bijenbadje 

Om een bijenbadje te maken neem je een grote ondiepe schaal en stapel dan trapsgewijs tegen de rand van de schaal platte stenen naar de bodem van de schaal toe. Giet de schaal vol water. De bijen kunnen zo op de stenen landen en naar het water kruipen.  Een gewoon vogelbadje is dus niet geschikt voor insecten. Zet het bijenbadje in je tuin in de buurt van bloemen die veel bijen aantrekken.

Hommels

 

Hommels zijn goede bestuivers van allerlei planten en fruitbomen. Het zijn dus ook voor de mens nuttige diertjes! Laat ze dus rustig hun gang gaan. De meeste mensen verwarren het gedrag van hommels met het gedrag van wespen.

 

Hommels zijn kleine goedzakjes en steken zelden, alleen als ze zich in het nauw gedreven voelen of wanneer ze klem komen te zitten. Hommels voelen zich aangetrokken tot bepaalde geuren zoals die van alcohol, transpiratie en parfum. Ook op de geur van sieraden, van geoxideerd materiaal kunnen hommels reageren. Hommels worden ook aangetrokken tot kleding in de kleur blauw. 

Vanaf eind maart worden de hommel nesten gebouwd. Een gemiddeld hommel volk leeft 14 weken. Aan het eind van de zomer bestaat een nest uit 200 tot ruim 450 hommels. Het nest van de hommel wordt zelden voor de tweede keer gebruikt.

 

Wanneer de nachtvorst optreedt, zullen de meeste hommels dit niet overleven. Alleen de nieuwe koninginnen zoeken een veilige plek, om de winter te overleven. Zo kan in de volgende lente een nieuwe cyclus beginnen.

 Net als bij honingbijen en wespen, hebben alleen de koninginnen en werksters een angel. De mannetjes dus niet. De angel is bedoeld als verdedigingswapen. Tijdens een steek wordt een geringe hoeveelheid gif via de angel in het lichaam gepompt.

 

 

Wereldwijd komen er 300 verschillende soorten hommels voor.

Europese Soorten 

• Aardhommel
• Tuinhommel
• Weidehommel
• Steenhommel
• Akkerhommel

 

 

Planten die hommels aantrekken

 Hommels houden vooral van planten met witte, lila, paarse of blauwe bloemen.

• vingerhoedskruid
• salie 
• munt
• kattenkruid
•  petunia
•  viooltjes
•  lupine

 

Maak een Hommelhuisje 

• Neem een stenen bloempot van ongeveer 20 cm, met een gat onderin
• Stukje kippengaas
• Nest materiaal: hooi, droge bladeren
• Een paar stenen 
• Een stukje flexibele tuinslang 

 

 

Aan de slag

• Maak het kippengaas op maat en vouw het rond zodat het in de bloempot past
• Stop hier nu het nest materiaal in
• Snij nu met een scherp mes sneetjes met smalle openingen als luchtgaten
• Graaf op een zonnig plekje een kuil in de grond 
• Zet de bloempot op zijn kop in de kuil en zorg dat een kant van de tuinslang onder de pot zit en het gat open blijft en graaf nu de pot nu voor 3/4 deel in
• Zorg dat het andere uiteinde van de slang 10 cm boven de aarde uitsteekt. De tuinslang dient als in en uitgang van het nest
• Leg nu een steen over het gat van de bloempot, het nest moet droog blijven maar er moet wel lucht bij kunnen, dus niet helemaal afsluiten. Wanneer je geen tuinslang hebt, kan het ook zonder
• Zorg nu dat er in het gat van de bloempot geen water kan komen maar er toch voldoende ruimte open is zodat de hommels erin en er uit kunnen vliegen

 

Bloemen die insecten aantrekken 

• Aster 
• Boekweit 
• Dahlia 
• Drop plant 
• Geranium 
• Goudsbloem 
• Grote kattenstaart 
• Hyacint 
• Kamperfoelie 
• Klaproos 
• Klaver 
• Koolzaad 
• Krokus 
• Lampen poetser 
• Lavendel 
• Lupinen
• Oost-Indische kers 
• Phacelia 
• Roos 
• Seringen boom 
• Sieruien 
• Sneeuwklokje 
• Stokroos 
• Vingerhoedskruid 
• Vingerhoedskruid 
• Vlambloem 
• Vlinderstruik 
• Zonnebloem 
• Zonnehoed 

 

 

Kruiden die insecten aantrekken 

• Bieslook 
• Dille 
• Kamille 
• Kattenkruid 
• Knoflook 
• Komkommerkruid 
• Lavendel 
• Munt 
• Rozemarijn 
• Salie 
• Tijm 
• Venkel 

 

 

Groenten en fruit die insecten aantrekken 

• Aardbei 
• Appel 
• Kers 
• Komkommer 
• Paprika
• Pompoen
• Zwarte bes