Wecken

Wecken of inmaken van voedsel is een bewaarmethode die al heel lang toegepast wordt. Vroeger was het een populaire methode om voedsel lang houdbaar te maken.

Bij wecken wordt voedsel geconserveerd in glazen potten of flessen. Door het voedsel in de glazen poten of flessen te verwarmen en daarna af te laten koelen ontstaat er een vacuüm. Dit zorgt ervoor dat je deze voedingsmiddelen heel lang kan bewaren, jaren later zijn ze nog bruikbaar.

Wat kan je wel of niet wecken

• Alles wat je vooraf kan bereiden en dan in een weckpot kan doen om te bewaren. 
• Groenten, fruit, sapjes, tomatensaus, tomatenpuree, soep zonder vlees.
• Voor maaltijden, vlees, en vis zijn bijzondere regels van toepassing.
• Zuivelproducten zoals boter, kaas, melk en yoghurt kun je niet wecken.

Weckketel

Je kunt voedsel wecken in een speciale weckketel. Weckketels zijn er in diverse uitvoeringen. Van eenvoudig tot volledig automatische. Deze luxe uitvoering geniet de voorkeur i.v.m het gebruiksgemak maar daar hangt natuurlijk ook een prijskaartje aan. 

Wecken in een gewone grote pan

Wanneer je maar een paar potjes wilt wecken kun je ook gebruik maken van een grote kookpan die je met water vult. Leg op de bodem een schone doek zodat de potjes niet gaan rammelen. Zet de potjes hierin en zorg dat deze minimaal 3/4 onder water staan. Afhankelijk van wat je gaat wecken stel je de kookwekker in voor de tijd en gebruik je een weckthermometer om de temperatuur te controleren. 

De wecktijd gaat pas in op het moment dat het water de gewenste temperatuur heeft bereikt.

Benodigdheden om te wecken 

Het vullen van de weckpotten

• Nu kan je de potten gaan vullen met de producten die al voorbereid zijn. 
• Neem een pot uit de oven en vul deze met je product. En druk het voedsel een beetje aan. Vul de pot tot
• 1,5 cm onder de rand. Gebruik een speciale vultrechter met brede opening die in de pot past om de rand van je pot schoon te houden tijdens het vullen.
• Hierna leg je de rubberen weckring om de rand het de deksel en deze leg je op de weckpot. Doe dit altijd met hele schone handen en probeer de ring zo min mogelijk aan te raken. Met 2 klemmetjes maak je de deksel vast aan de weckpot. Zorg dat deze goed over de rand klikken. 
• Plaats dan de weckpotten in de weckketel waarin onderin een rooster ligt. In een gewone pan leg je een schone doek. Zorg ervoor dat deze doek in de kookwas is geweest. In de weckketel kunt je meerdere lagen met potten op elkaar zetten. En vul dit nu aan met water tot de bovenste potten voor ¾ onder water staan.
• De wecktemperatuur en de tijd die het wecken nodig heeft, is afhankelijk van het voedsel wat je wilt wecken. Zie de bijgevoegde tabel.
• Door het verwarmen ontsnapt de lucht uit de potten en ontstaat er uiteindelijk een vacuüm.
• Op het einde van de wecktijd haal je de potten met een speciale weckpottang uit de hete weckpot en zet je ze voorzichtig op een theedoek om af te koelen.
• Na 24 uur kunnen de klemmetjes verwijderd worden. Door het vacuüm moeten ze dan stevig dicht zitten. 
• Controleer of de potten goed dicht zitten door de pot bij de deksel een stukje op te tillen, houd je andere hand er wel onder. Als de deksels loskomen of je hoort lucht ontsnappen dan is er iets mis gegaan. Je kunt het beste dan de inhoud snel opgebruiken of indien mogelijk invriezen.

Bewaren

De inhoud van de weckpotten kan nu lange tijd bewaard blijven zonder te bederven. Bewaar je potten op een koele, donkere plaats. Keer de potten regelmatig een keer om.

Controleer de eerste paar dagen nog regelmatig de deksels nog vast zitten. Soms kan een deksel na een paar dagen alsnog losraken en de inhoud van de pot bederven. 

Consumeren

Wanneer je de inhoud van een weckpot wilt gebruiken, kan je de deksel eraf halen door aan het lipje van de rubberen weckring te trekken. Daardoor zal het vacuüm verbroken worden en zal het deksel los komen te zitten.

Wecken onder hoge druk

Pressure Canner

Tegenwoordig is er ook nog een hoge druk inmaakketel de pressure canner. Het wecken van voedsel in een pressure canner wordt vooral aanbevolen voor vlees en vis en voedsel met een laag zuurgehalte. 

Wat is een pressure canner

Een pressure canner, is een hoge druk inmaakketel die je heel gecontroleerd onder druk kunt brengen. Het principe is hetzelfde als een snelkookpan, alleen bereikt een pressure canner nog hogere temperaturen. Dit is belangrijk omdat je geen botulisme in je potten met levensmiddelen wilt hebben. Bij het wecken in een pressure canner bij 121 graden sterven de sporen van de bacterie die botulisme veroorzaakt.

Hoe werkt het

Als je de potten met voedsel heb voorbereid dan gaat er een laag water in de pan en daarna gaan de potten er in, de potten zet je op een bijbehorend rooster. De potten hoeven in tegenstelling tot normaal wecken niet onder water te staan. In een pressure canner doet namelijk de stoom het werk. 

Welke weckpotten gebruik je 

In een pressure canner gebruik je andere weckpotten dan bij een normale weckketel. De weckpotten met de klemmetjes zijn niet ontwikkeld voor gebruik in een pressure canner en de klemmetjes kunnen eraf vliegen tijdens het wecken door de druk. Je kunt beter de speciale Mason jars potten met deksel gebruiken.

Kan ik een gewone snelkook pan gebruiken 

De druk is in een gewone snelkookpan niet te controleren. Voor sommige recepten heb je meer of minder druk nodig. Met een pressure canner kan je deze druk reguleren. De drukmeter dien je wel elk jaar te laten ijken. Alleen recepten die specifiek ontwikkeld zijn, voor de pressure canner  kunnen worden gebruikt. Het is niet alleen belangrijk wat er in gaat maar ook hoe dik het is. Wanneer de massa te dik is kan de hitte niet tot in de kern doordringen. 

Hoe veilig is een pressure canner

Elke pressure canner heeft een veiligheidsdop, die blijft zitten bij de hoge druk die voor inmaken nodig is, als je daar overheen gaat zal die losschieten en daarmee de druk verlagen. De pan kan dus niet ontploffen. 

Waar kan je een pressure canner kopen

In Amerika, Duitsland en Engeland.

Botulisme

Botulisme wordt veroorzaakt door de bacterie clostridium botulinum. De bacterie zelf is niet schadelijk en de sporen ervan op zichzelf ook niet. Maar als de bacterie zich gaat ontwikkelen, scheidt hij de stof botuline af. En dit is één van de giftigste stoffen die in de natuur te vinden is. De gifstof Botuline is al bij zeer kleine hoeveelheden erg giftig en leidt tot verlammingsverschijnselen bij mens en dier. Die verschijnselen doen zich 12 tot 36 uur na de vergiftiging voor. Verschijnselen zijn slechter zicht, moeilijk praten, slecht slikken en gedeeltelijke verlamming. Een snelle behandeling in het ziekenhuis kan complicaties voorkomen.

Wanneer ontwikkeld botulisme zich

De clostridium botulinum bacterie ontwikkeld zich in de volgende omstandigheden

• Zuurarme omgeving waarbij de Ph waarde hoger is dan 4,6
• Eiwitrijke omgeving 
• Temperaturen die lange tijd boven 20 - 25 graden is

Botulisme in zelf geweckte producten 

• De kans op botulisme ontstaat alleen bij het wecken van groenten, vlees of vis.
• Wecken of inmaken van fruit of het inmaken in azijn met suiker is zonder gevaar. Bij het zelf inmaken van zure voedingsmiddelen (ph waarde minder dan 4,5) zoals fruit, kan Botulisme zich niet ontwikkelen en zullen er geen toxines ontwikkeld worden.
• Bij niet zure voedingswaren (zoals groenten, vlees en vis) kunnen deze zich wel ontwikkelen en gifstoffen produceren (ph waarde hoger dan 4,5). 

Is botulisme te voorkomen 

Niet helemaal, maar je kunt de volgende regels in acht nemen om voedselbotulisme door geweckt eten te voorkomen

• Je weckpotten op een koele, donkere plaats bewaren.
• Hou de temperatuur en tijd van wecken aan volgens de aangegeven tabellen.
• Het geweckte voedsel voor je het gaat eten nog 10 minuten goed doorkoken.  
• Wanneer je geen risico wilt lopen, weck dan alleen producten zoals fruit, zoetzuur, groenten die je afmaakt met azijn voordat je deze gaat wecken. 
• Werk hygiënisch.  

Meldingen Botulisme

Botulisme komt zeer zelden voor. Sinds 2000 zijn er 16 meldingen van Botulisme geweest.

• 2 meldingen infantiel botulisme bij baby's door honing.
• 1 melding van wondbotulisme door drugsgebruik met spuit.
• 6 meldingen door geconserveerde levensmiddelen uit Polen en Servië.
• 7 meldingen op een cruise in Turkije door lokaal verwerkte olijven.
• In de afgelopen 15 jaar is er géén enkel geval gemeld van Botulisme als gevolg van zelf ingemaakte groenten.

Tabel met Wecktijden

Kook groenten en vlees altijd 10 minuten voor het consumeren.

Bron: www.weckenonline.com