• Smeerwortel (Russische)



    Russische Smeerwortel Symphytum uplandicum

    De Russische smeerwortel is een soort die het meest genoemd word voor de bladproductie. De plant produceert een groot volume aan bladeren die gebruikt kunnen worden als bodemverbeteraar. Russische Smeerwortel biedt alle voordelen van de gewone smeerwortel, maar niet de nadelen.

    Hij vormt geen zaad en gaat zich dus niet ongewenst zaden verspreiden waardoor heel je tuin vol komt te staan met smeerwortel. Russische smeerwortel groeit hij in een pol vorm en wordt gewoon elk jaar wat breder. Hij verspreidt  zich ook ondergronds niet makkelijk door de tuin.

     

    Gewone smeerwortel Symphytum officinale

    Smeerwortel is een inheemse vaste plant uit de ruwbladigefamilie  (Boraginaceae). De naam Symphytum is afgeleid van het Griekse woord “Sumphueien” wat samengroeiende en een helendewerking betekent. Ook de oude Latijnse naam Consolida wat vastmaken of heelmaken betekent duidt daar op. De wortel bevat een stof die celdeling en de aanmaak van nieuw weefsel stimuleert. Volksnamen als heelwortel, lijmwortel en spekwortel worden ook nog steeds gebruikt. 

     

    Herkennen van Smeerwortel

    De plant heeft witte, roze of paarse bloemen. De bloemen staan dicht opeen in een hangende tros gegroepeerde bloemen deze zijn klokvormig, 2-4 cm groot. De kelkbladen zijn spits, en 1/3 van de buisvormige, vergroeide kroonbladen. Zowel de stengel als de lancetvormige bladeren zijn ruw behaard. Het wortelblad is het grootst, dit kan 25 cm lang zijn. De hogere bladeren zijn gevleugeld langs de stengel, dat wil zeggen: het blad loopt door langs de stengel tot het vorige blad. De bladeren zijn aan de onderzijde geaderd.

    Gewone smeerwortel is een ongelooflijke woekeraar en verspreidt zich heel eenvoudig en snel door de tuin. De zaden zaaien zich makkelijk door heel de tuin uit, de wortelstokken verspreiden zich ondergronds.

     


    Mulchen

    De ronde stengels van de smeerwortel bevatten veel stikstof en kalium en de diepe wortels zijn ook in staat om andere mineralen zoals magnesium en calcium uit de diepere grondlagen te halen. De mineraalrijke bladeren kunnen op verschillende manieren gebruikt worden om de tuin te bemesten zoals mulchen en vloeibare smeerwortelgier. Smeerwortel kan ook ingezet worden als een uitstekende compostverbeteraar in de compostbak. Smeerwortel is een goede bijenplant.

     

    Veelzijdigheid 

    Smeerwortel wordt vaak ook als groente genoemd. Vroeger werd het jonge blad gegeten en er ook thee van getrokken werd. De wortel en in beperkte mate de bladeren bevat pyrrolizidine-alkaloïden. Tegenwoordig  wordt inwendig gebruik afgeraden, nu uit proeven is gebleken dat bij gebruik van deze stoffen leverbeschadiging en tumorvorming kan optreden. In de homeopathie wordt smeerwortel voor inwendig gebruik gecontroleerd, verdund toegepast. Smeerwortel wordt voor uitwendig gebruik toegevoegd aan shampoo, zepen en zalven.

    De verkoop van smeerwortelpreparaten voor inwendig gebruik in een aantal landen verboden. Die pyrrolizidine alkaloïden zijn hapatotoxisch en dat betekent dat ze door hun giftigheid ernstige leverbeschadigingen kunnen veroorzaken. Gebruik van smeersels is wel toegestaan.
     

     

     

  • Basis gegevens

  • De Russische smeerwortel vermeerdert zich niet via zaad, maar alleen door de plant in meerdere stukken te delen of het planten van stukken wortel.

     

    Plantdiepte

    12 cm.

     

     

    Plantafstand  

    30 cm.

     

     

    Hoogte

    50 cm - 80 cm.

     

     

    Standplaats 

    Zon - half schaduw

     

     

    Bloeiperiode

    Mei - augustus

     

    De wortel van de plant wordt opgegraven, wanneer de bovengrondse plantendelen helemaal afgestorven zijn en voordat de plant in het voorjaar opnieuw uitloopt. 

     

  • Mulchen

    Je kan de bladeren van smeerwortel hakselen of op een andere manier kleiner maken en als mulch gebruiken rond planten. De bladeren zijn rijk aan kalium en stikstof.

     

    Compostverbeteraar

    Op de composthoop werken ze als compostversneller.

     

    Gier

    Rijk aan stikstof en kalium.

    Recept:

    Pluk 1 kilo verse plantendelen en doe dit in een emmer met 10 liter water. Zet dit 2 weken lang onder water. Er zal een donkerbruin vocht ontstaan dat als een zeer goed bruikbare mest gebruikt kan worden. Na 2 weken zeven en 1 op 10 liter water verdunnen. Giet bij de wortels op bewolkte dagen. De geur is niet erg prettig Maar alles voor het goede doel zullen we maar zeggen. Ideale meststof voor vrucht- en koolgewassen.

     

    Hoe gebruik je het
    Plantengier, welke soort je ook gebruikt, wordt nooit in pure vorm aan de plant gegeven. De stoffen die vrijkomen zijn erg geconcentreerd en kunnen  je planten en zelfs de wortels kunnen in extreme gevallen verbranden. Leng daarom de gier aan met water, gemiddeld 1 liter gier op 10 liter water.

    Verdeel de gier aan de voet van de plant, niet op de bladeren. Een flinke scheut per plant.  Bemest zeker één keer per maand met plantengier. Smeerwortelgier bevat bevat veel kalium, magnesium en ijzer.

  • De Smeerwortel staat al sinds oudsher erom bekend dat deze klachten als pijn kan verminderen, afvalstoffen afvoeren, heling stimuleren en een antiseptische, ontstekingsremmende werking heeft en de doorbloeding kan verbeteren. Smeerwortel helpt ook om wonden sneller te laten genezen. Gebruik smeerwortelzalf alleen op dichte wonden. 

    Tegenwoordig  wordt inwendig gebruik afgeraden, nu uit proeven is gebleken dat bij gebruik van deze stoffen leverbeschadiging en tumorvorming kan optreden. Smeerwortel wordt voor uitwendig gebruik toegevoegd aan schampoo, zepen en zalven.

    Smeerwortel bevat de volgende stoffen:  allantoïne, alkaloïden, organisch calcium, kalium, fosfor, plantenslijm, tannines, suikers, organische zuren en vitaminen A, B12 en C.